Dòng moped sản xuất tại Pháp từ những năm 1950 vẫn là bạn đường của một nữ họa sĩ tuổi 30 hay những cụ ông U60-70.

Bên cạnh những chiếc moped thương hiệu khác, xe Peugeot sở hữu những nét riêng khó lẫn. Thiết kế thanh thoát, động cơ 2 thì xi-lanh đơn dung tích 50 phân khối, khởi động bằng bàn đạp, những chiếc xe gắn máy của Pháp vẫn có một lượng fan cố định tại Việt Nam sau khoảng nửa thế kỷ kể từ lần đầu xuất hiện.

Những chiếc moped cổ của Pháp tại một hiệu sửa xe đơn sơ nhưng tồn tại từ hơn 20 năm nay trên vỉa hè một ngõ nhỏ tại Vân Hồ, Hà Nội. Ảnh: Xavier Bourgois.

Dòng moped của Peugeot gồm rất nhiều mẫu xe lẫn phiên bản, nhưng tất cả đều dùng chung một loại động cơ. Thiết kế cơ khí thậm chí đạt mức “cực chuẩn” như đánh giá của người thợ già tên Sơn “Bưởi” trên đường Hoàng Hoa Thám, Hà Nội. “Con gái cũng chạy vô tư, nhẹ nhàng. Dòng này tiết kiệm xăng và rất bền”, ông Sơn nhận xét. Trong cửa hàng của ông còn có những loại moped khác, nhưng dường như Peugeot nhiều nhất và cũng được quan tâm hơn khi chính ông cũng đi một chiếc.

Mọi thứ với xe gắn máy Peugeot đều toát lên vẻ nhẹ nhàng, kể cả việc khởi động. Chỉ cần gạt le, quay bàn đạp nhịp nhàng vài lần, thậm chí chỉ cần một phần tư vòng là xe nổ máy. Với người cao tuổi, có thể chế thêm bộ đề khởi động giúp mọi thứ trở nên đơn giản hơn nữa, như một cụ trong nhóm chơi xe vẫn hay gặp nhau mỗi dịp sáng cuối tuần trên đường Thanh Niên đã làm.

Mỗi cụ một chiếc, từ BB, 101, 102 hay những đời sau nữa, sáng thứ 7 lại tà tà dong xe tới điểm hẹn, trò chuyện, hỏi han, xem “xe của ông tay le hơi nặng” hay khoe với người lạ về dòng chữ “Fabrique en France” (sản xuất tại Pháp) trên máy hay cổ xe.

Sở hữu một chiếc xe gắn máy Peugeot có tuổi đời hàng chục năm không quá tốn kém. Từ hơn 10 triệu đồng đã có thể sắm một chiếc “tươm tươm”. Nhưng cũng có những mẫu hiếm, nguyên bản có thể lên tới 70-80 triệu đồng.

Tại Hà Nội, từ việc đặt mua, sửa chữa và nâng cấp cho dòng xe cổ này không quá khó. Ngoài ông Sơn, người chơi xe có thể tới cửa hàng Quang-Mẽ nằm trên hè một ngõ nhỏ ở Vân Hồ, hoặc ông thợ già tên Quý ở phố Lò Đúc. Xe thường được đặt mua từ châu Âu, có thể theo yêu cầu của khách, hoặc thợ tự lấy về, để đấy chờ dịp gặp khách thì bán.

Tuy nhiên, phong trào chơi xe sôi nổi nhất có lẽ đã cách đây vài năm và hiện không còn quá nhộn nhịp có thể do kinh tế, hoặc mọi thứ quá dễ nên không còn hấp dẫn. Hay theo nhận xét của người thợ tên Học cũng ở ngõ Vân Hồ, rằng phong trào thường theo chu kỳ vài năm, nghĩa là lên rồi sẽ xuống, và xuống rồi sẽ lên.

Những chiếc moped cổ điển xuất hiện trên đường Thanh Niên vào dịp sáng cuối tuần là hình ảnh quen thuộc từ 6-7 năm nay. Ảnh: Xavier Bourgois.

Trong số những người chơi xe gắn máy Peugeot, có cả tầng lớp trung niên, các cụ cao tuổi cho đến các công chức hay giới nghệ sĩ. Cách chơi cũng khác nhau khi người chỉ thích kiểu nguyên bản, cứ để lớp sơn cũ rạn nứt theo thời gian, người lại cho làm mới từ màu “áo” tới động cơ. Có người sử dụng một chiếc BB từ những năm 1950, nhưng cũng có chiếc sản xuất những năm 1980 như dòng 102 hay 103.

Theo những người chơi, xe gắn máy Peugeot lần đầu về Việt Nam vào những năm 1950 khi theo chân những quan chức ngoại giao về nước hoặc những gia đình có người thân ở nước ngoài đặt mang về. Những người có xe Peugeot thời ấy, và thậm chí đến vài năm sau giải phóng thủ đô, giống như sở hữu một món hàng hiệu loại hiếm.

Sự đam mê với thương hiệu xe Pháp này còn có thể truyền từ đời cha sang đời con. Giống như người thợ già tên Sơn đã gắn bó với công việc này được hơn 40 năm kể từ khi giải ngũ do bố của ông trước đây cũng có một chiếc Peugeot. Có lẽ cũng vì làm bạn với những chiếc xe của Pháp đã quá lâu, khi nhắc tới thứ gì đó liên quan đến nước Pháp, những người như ông Sơn hay anh Quang đều tỏ ra quan tâm đặc biệt. Và cũng giống ông Sơn, anh Quang cũng sử dụng một chiếc Peugeot để đi lại.

Hiện xe gắn máy Peugeot đều đã ngừng sản xuất, với mẫu xuất xưởng muộn nhất là vào 2003, ngoại trừ phiên bản Vogue vẫn xuất hiện trong catalogue năm 2016 của hãng với giá bán từ 1.100 USD.